Rosas

Vier Rosas dansers en vier muzikanten van het Ictus ensemble werken samen aan GHOST TRANCE MUSIC | ROSAS TOOLBOX, met als vertrekpunt de compositie Ghost Trance Music van Anthony Braxton.

Anthony Braxton

Anthony Braxton, geboren in 1945, speelde een sleutelrol in de hedendaagse en avant-garde-muziek als componist, multi-instrumentalist (saxofonist ... en meer), muziektheoreticus, leraar en mentor. Braxton beschrijft zijn output als Creative Music en haalt inspiratie uit jazz, Europese muziek en muziek van andere culturen. Hij was een belangrijk lid van de legendarische AACM, Association for the Advancement of Creative Musicians. Opgericht in 1965 in Chicago als een organisatie om muzikanten in moeilijkheden aan werk te helpen, werd AACM wereldberoemd door hun unieke opvatting over muziek, jazz en improvisatie. Via hun muzikale activiteiten richtten ze zich ook op de sociale problemen van hun gemeenschap.

Braxton nam als instrumentalist talrijke zeer invloedrijke albums op en publiceerde zijn uitgebreide muzikale filosofie in het driedelige Tri-Axium Writings en vijfdelige Composition Notes. Als componist schreef Braxton tot op heden meer dan 500 werken, variërend van solomuziek, kleine en grote ensembles, 100 tuba's, orkest, multiple orchestra en de nog onvoltooide 12-delige operacyclus Trillium.

Ghost Trance Music

Begin jaren '90 volgde Anthony Braxton een aantal lessen over inheemse Amerikaanse muziek aan de Wesleyan University, waar hij doceerde. Meer specifiek gingen de lessen over een postkoloniaal ritueel uit de late negentiende eeuw, Ghost Dance genaamd, waarin verschillende inheemse stammen samenkwamen om contact te maken met hun uitgeroeide voorouders in urenlange kringdansen of Ghost Dances. Deze ervaringen hadden een grote impact op Braxton en vormden een belangrijke inspiratiebron voor wat Ghost Trance Music zou worden.

"A musical super-highway"

Violiste Erica Dicker beschreef Ghost Trance Music als: "a musical super-highway – a meta-road – designed to put the player in the driver's seat, drawing his or her intentions into the navigation of the performance, determining the structure of the performance itself." De grote hoeveelheid aan Ghost Trance Music composities kunnen worden beschouwd als een toolbox. Performers kunnen verschillende subcomposities selecteren en overlappen, improvisatie toevoegen, elkaar verrassen, subgroepen van muzikanten creëren. De muziek moet elke keer anders zijn.

The primary melody (over het woord trance)

De kern van de compositie bestaat uit een zogeheten primary melody. Deze primaire melodie bestaat uit een ononderbroken reeks noten zonder enige ritmische variatie. De melodie wordt unisono gespeeld binnen een regelmatige puls die lijkt op een trancebeat en schijnbaar zonder einde doorgaat: het rituele en ceremoniële aspect is een essentieel onderdeel van het stuk.

Trans-idiomatisch and multi-hiërarchisch

Volgens Kobe Van Cauwenberghe, Vlaams gitarist die in 2021 de workshops Ghost Trance Music voor Ictus en P.A.R.T.S. coachte, kan je GTM beschrijven als transidiomatisch: "een uniek platform voor muzikanten om samen te komen vanuit verschillende achtergronden; waarbij ieders inbreng het verloop en de gemeenschappelijke ervaring van de uitvoering bepaalt. Een andere term die Braxton regelmatig gebruikt is multi-hiërarchisch, wat verwijst naar hoe beslissingen in zijn muziek altijd op verschillende niveaus kunnen worden genomen, waardoor de traditionele hiërarchie tussen componist, partituur, dirigent en uitvoerder wordt ondermijnd."

Werken met Ghost Trance Music

De aura van de partituur en de efficiëntie van de door Braxton aangereikte regels zijn zo sterk, dat de musici zich tijdens de Ictus-workshops realiseerden dat slechts een klein aantal repetities nodig was. Nieuwe musici met onverwachte instrumenten, of last-minute gast musici zijn gemakkelijk te integreren in de basisset.

Het idee is om een "matrixgroep" te vormen van 4 Rosas-dansers en 4 Ictus-muzikanten, getraind om te spelen met alle mogelijke combinaties binnen Ghost Trance Music, en repetities te organiseren (van korte of middellange duur) in verschillende steden, met lokale gasten, in een zeer inclusieve en transidiomatische geest. De repetities worden afgesloten met publieke optredens.

De musici worden aangemoedigd om Braxtons multi-hiërarchische en transidiomatische "superformalisme" in een speelse geest - met humor en fantasie - te interpreteren. Aan het eind van zijn instructieve tekst “Introduction to Catalog of Work”, preciseert Braxton zorgvuldig: "Have fun with this material and don't get hung up with any one area. [...] Don't misuse this material to have only "correct" performances without spirit or fun. [...] Each performance must have something unique. [... Finally, I recommend as few rehearsals as possible so that everyone will be slightly nervous. (!)"

Toolboxes

In 2022 vertrouwde Anne Teresa De Keersmaeker Marie Goudot en Michaël Pomero een laboratorium 'Rosas toolbox' toe. In plaats van het werk van het gezelschap passief te archiveren, ontwikkelt de 'Rosas toolbox' een concept van creatieve documentatie: een inventaris maken van het choreografisch woordenboek dat De Keersmaeker en Rosas hebben ontwikkeld, de formele tools, de terugkerende combinatorische processen, etc. - en ze voor iedereen beschikbaar maken, zodat ze ook in het heden kunnen worden beleefd.

Ondanks het verschil in esthetische kwaliteiten hebben de "superformalismen" van Braxton en De Keersmaeker zoveel gemeen! Beiden hebben niet tot doel menselijke energieën te temperen, onze relatie tot kunst te rationaliseren of rigide categorieën te creëren, maar integendeel de menselijke creativiteit aan te wakkeren door middel van combinerende strategieën. Het uitvinden van imaginaire categorieën, ze in kaart brengen, ze metaforische of speelse namen geven, ze met elkaar verbinden, nieuwe operaties uitproberen en tenslotte het heden erin interpreteren als in een Zodiac: dat is het spel, het Grote Spel, dat beide kunstenaars delen.